Premiera książki PAN o wybitnych uczonych
1 czerwca 2022, 10:52„W poszukiwaniu lepszego świata. 20 opowieści o postaciach nauki” to publikacja, która powstała z okazji 70-lecia Polskiej Akademii Nauk. Uciekając się do rozmaitych form literackich, współcześni pisarze przybliżają czytelnikowi losy wybitnych uczonych. Często są one burzliwe i uwikłane w historię.
Mikroskopowy obraz całej komórki na żywo
23 listopada 2010, 09:40Po raz pierwszy w historii nauki nie trzeba chemicznie utrwalać, barwić ani preparować komórek, by móc je zbadać. Dzięki rentgenowskiemu mikroskopowi nanotomograficznemu, najnowszemu wynalazkowi specjalistów z Centrum Helmholtza w Berlinie (Helmholtz-Zentrum Berlin, HZB), da się analizować całe żywe komórki w ich naturalnym środowisku.
Odnaleziono dużą kolonię skrajnie zagrożonych nocnych papug. Gatunek ocalić mogą psy dingo
27 września 2024, 07:38Papużka żółtobrzucha (Pezoporus occidentalis) to krytycznie zagrożony, niezwykły ptak. Prowadzi nocny tryb życia, a ma słaby wzrok. Papużka zamieszkuje Australię i przez długi czas nie rejestrowano jej obecności. Obecnie występuje tak rzadko, że o jej znaczeniu kulturowym zapomnieli nawet Aborygeni. Dawniej jej zawołania służyły rodzicom do ostrzegania dzieci, by nocą nie oddalały się zbytnio od obozu. Dzieciom mówiono, że dźwięki, które słyszą, to odgłosy wydawane przez złe duchy. Papużki odgrywały więc ważną rolę w uczeniu dzieci ostrożności i odpowiedniego postępowania, które umożliwiały im przetrwanie.
Ekologiczne paliwo lotnicze z energii słonecznej, pary wodnej i dwutlenku węgla z powietrza
4 sierpnia 2022, 11:10Madrycki IMDEA Energy Institute we współpracy z Politechniką Federalną w Zurichu (ETH) uruchomił pierwszą na świecie pilotażową instalację słoneczną do produkcji paliwa lotniczego, nafty, z pary wodnej i dwutlenku węgla pozyskiwanych z powietrza. Uruchomienie instalacji to pokłosie badawczej demonstracyjnej rafinerii słonecznej, która ruszyła w 2019 roku na dachu ETH Machine Laboratory.
Polak odkrywcą dwutysięcznej komety SOHO
30 grudnia 2010, 21:38Dwa tysiące odkrytych komet w piętnaście lat - to osiągnięcie zaledwie kilkudziesięciu astronomów - amatorów, korzystających z danych sondy SOHO. Wśród nich znajduje się Polak: Michał Kusiak.
Przodek człowieka był wegetarianinem?
20 stycznia 2025, 11:30Przodek człowieka, żyjący 3,5 miliona lat temu australopitek, był wegetarianinem. Do takich wniosków doszli naukowcy z Instytutu Chemii im. Maxa Plancka w Niemczech oraz University of Witwatersrand w RPA. Badania izotopów azotu zawartych w szkliwie skamieniałych zębów siedmiu australopiteków ujawniły, że nie jedli oni w ogóle mięsa lub spożywali jego minimalne ilości.
Najstarsze dowody archeologiczne na używanie opium pochodzą z Izraela
21 września 2022, 09:56Izraelska Służba Starożytności, Uniwersytet w Tel Awiwie oraz Instytut Nauki im. Weizmanna znalazły najstarsze ślady używania opium przez ludzi. Ślady alkaloidów opioidowych oraz produktów ich rozkładu zidentyfikowano w naczyniach znalezionych w pochówkach na stanowisku Tel Yehud. Odkrycie na nowo ożywi trwającą od dziesięcioleci dyskusję na temat funkcji i handlu opium na starożytnym Bliskim Wschodzie.
Dwanaście miesięcy to więcej niż rok
15 lutego 2011, 12:33Dla ludzi 36 miesięcy to dłużej niż 3 lata. Jeśli więc jeden producent napisze, że dla jego pralki gwarancja wynosi 36 miesięcy, a drugi, że w przypadku jego produktu wynosi ona 3 lata, większość konsumentów zdecyduje się na pierwsze urządzenie.
Struktury niezbędne do złożonej komunikacji pojawiły się u wspólnego przodka szympansa i ludzi
19 maja 2025, 08:45Ośrodek Broki to obszar ludzkiego mózgu odpowiedzialny za generowanie mowy, ośrodek Wernickego jest obszarem, dzięki którym rozpoznajemy głoski, wyrazy i zdania. W mózgach szympansów istnieją homologiczne struktury, odziedziczone po wspólnym przodku. Teraz odkryto w nich istnienie pęczka łukowatego, wiązki włókien, łączących u ludzi ośrodki Broki i Wernickego. Nasze odkrycie pokazuje, że architektura mózgu niezbędna do pojawienia się mowy, nie powstała u ludzi. Prawdopodobnie wyewoluowała ona z wcześniej istniejącej struktury. Pęczek łukowaty u szympansów jest zdecydowanie mniej rozbudowany niż u ludzi i być może nie umożliwia generowanie złożonego ludzkiego języka, mówi główny autor badań Yannick Becker z Instytutu im. Maxa Plancka.
Złote i srebrne rzymskie monety, uważane od 150 lat za fałszywki, mogą być autentykami
25 listopada 2022, 11:21W marcu 1713 roku Carl Gustav Heraeus, Inspektor Medali Królewskiej Kolekcji w Wiedniu, udokumentował zakup 8 złotych monet. Na jednej z nich widnieje imię Sponsian. Zostały znalezione w Transylwanii, a ich sprzedawcą był „Hof-Cammer-Rath Palm”. Monety miały pochodzić z Imperium Rzymskiego. Jednak poważne wątpliwości budzi nieznane praktycznie imię Sponsian. Na pewno nie nosił go żaden z rzymskich cesarzy, a to wizerunki cesarzy umieszczano na monetach.
